Vorige week was een zakenrelatie op bezoek. Voor de eerste keer. Hij wilde graag eens met mij een verkennend gesprek. Al snel bleek dat hij een vertekend beeld had van mijn activiteiten.
Misschien u ook wel.
Laat ik eens een aantal zaken de revue passeren. Dan weet u wat ik doe en hoe u mij kunt inzetten.
Ik zal hieronder globaal beschrijven welke onderdelen de hoofdmoot vormen met dien verstande dat een combinatie tussen de verschillende aspecten van mijn werk vaak weer tot een nieuwe aanpak leiden.
Ik zal achtereenvolgens iets vertellen over
- Training in creatieve denkprocessen
- Faciliteren van creatieve denkprocessen
- Assessment-tool Foursight
- LEGO ® SERIOUS PLAY®
4 a. Teambuilding met LEGO® SERIOUS PLAY®
- Ideamanagement
- Innovatiestructuren
1. Training in creatieve denkprocessen
In een tweedaagse training wordt de cursist vanaf vraagverheldering geleid naar brainstormtechnieken om vervolgens te leren hoe concepten worden gemaakt. Het staartstuk van de training bestaat uit het “ onder de loep leggen” van gevonden ideeën. Diverse tools worden aangereikt om gevonden concepten kritisch te analyseren om zodoende te komen tot een goed gefundeerd basisconcept. Er wordt tijdens de training uitgegaan van de oermethodiek (zij het in de geëvolueerde vorm) van creatief denken: Creative Problem Solving (CPS van Osborn-Parnes). Deze geëvolueerde vorm (CPS Thinking Skills) leert de cursist hoe hij in bepaalde fases van het proces moet denken. Je zou zeggen dat dit een contradictio in terminis is als het gaat om creatieve denkprocessen maar het blijkt van groot belang om je denkwijze ten dienste te stellen van het proces.
Naast CPS vormt de methode van Tim Hurson, Productive Thinking, een belangrijke input voor de training. Diverse tools uit deze nog vrij jonge methode zijn van grote toegevoegde waarde gebleken.
Resultaat
De cursist is na deze training in staat om:
- Een brainstormsessie voor te bereiden en uit te voeren
- In uw werk- of privé omgeving gedachten te kantelen
- Een vraagstuk te formuleren en te herformuleren
- Ideeën te bedenken met behulp van divergentietechnieken
- Uit een hoeveelheid aan ideeën de beste volgens categorieën te kiezen
- Ideeën te versterken en criteria eraan toe te kennen
- Een actieplan in gang te zetten
De cursisten ontvangen tijdens de training een manual waarmee ze (ook achteraf) het creatieve denkproces stap voor stap kunnen uitvoeren!
2. Faciliteren van creatieve denkprocessen

Naast het trainen in creatieve denkprocessen begeleid ik deze vanzelfsprekend ook. De opbouw van dergelijke processen wordt in overleg met de klant nauwkeurig opgezet.
Opbouw van een brainstormsessie.
Een creatieve sessie vereist een zorgvuldige opbouw. Nadat we overeengekomen zijn dat we samen aan de slag gaan bezoeken we het bedrijf of instelling in eerste instantie voor een intakegesprek dat ongeveer een dagdeel (minimaal 3 maximaal 5 uur) duurt.
Tijdens die intake wordt vastgesteld wat de vraag precies is (clarification). Ook kijken we naar welke criteria de probleemeigenaar belangrijk vindt. Immers, hij of zij is er bij gebaat dat de ideeën die in de brainstorm bedacht worden goed aansluiten bij zijn visie op de toekomst als het probleem is opgelost.
Het is belangrijk dat we één enkelvoudig probleem hebben (one single concrete target).
Divergentie en convergentie
Tijdens de brainstorm, die één dag duurt, worden de deelnemers door het creatieve proces geloodst. Na een korte introductie over creatief denken, focussen we op de probleemformulering en gaan we van start met de eerste stap in de zoektocht naar verrassende ideeën.
Als er voldoende ideeën zijn verzameld wordt de ‘oogst’ ingedikt. Door middel van een prioriteringstechniek kiezen de deelnemers de beste ideeën eruit. Na het fine-tunen van de selectie worden de ideeën versterkt. We naar de kansen, pluspunten maar ook minpunten van de gevonden ideeën. Dat versterkt de ideeën die tot dan toe gevonden zijn. Deze convergentieslag vindt voor het grootste gedeelte plaats op een laatste dagdeel.
Vervolgens wordt een actieplan gemaakt om de ideeën te borgen in de organisatie of zonodig door te ontwikkelen. De fase van fine-tuning en actieplan maken kunnen desnoods in een volgend dagdeel plaatsvinden.
3. Foursight assessment tool
Teams in bedrijven worden samengesteld, gewijzigd en versterkt om een bepaalde opdracht uit te voeren. Productieteams produceren, ontwikkelteams ontwikkelen. Bij het aannemen van medewerkers voor een bepaalde taak let u natuurlijk scherp op de competenties van aan te nemen medewerkers. Niet zelden zien we in een advertentie voor een vacature vermeld dat de beoogde medewerker creativiteit aan de dag moet leggen. Goed, maar hoe weet u dat en hoe meet u dat? Na een proeftijd versloft de medewerker meestal in de routinematige aanpak die het bedrijf van hem vraagt en wordt creativiteit de kop ingedrukt.
Disbalans
Een ander (vaak onzichtbaar!) probleem is dat het team in disbalans is. In creatieve disbalans! Bedenk dat élk proces, ook in uw bedrijf, waar nieuwe ideeën bedacht moeten worden, om een meer of mindere creatieve aanpak vraagt. Grofweg kun je een creatief denkproces in vier fases opdelen: vraagverheldering, ideeëngeneratie, ontwikkeling en implementatie. Niet iedereen voelt zich in elk van deze vier fases als een vis in het water! Iedereen heeft zijn natuurlijke voorkeur . De een als ‘verhelderaar’ van vraagstukken, de ander als ideeënbedenker, een derde als ontwikkelaar en weer een ander doet niets liever dan dingen in gang zetten. In die natuurlijke voorkeur is iedereen dan ook op zijn best en bereikt hij of zij de hoogste resultaten.
Foursight onderzoekt!
Op basis van dit gegeven heeft professor Gerard Puccio het Foursight beoordelingsinstrument ontworpen. Gerard Puccio Ph.D. Is professor and Chair van het Center for Studies in Creativity in Buffalo.
„FourSight” is een belangrijk beoordelingshulpmiddel, dat werd ontworpen om preferenties in het oplossen van kritieke en creatieve problemen voor individuen en groepen te onderzoeken en waar nodig te trainen. Beschikbaar online of in document vorm, wordt het 37 vragen omvattende onderzoek gesteund door 50 jaar academisch onderzoek en 20 jaar wetenschappelijke bevestiging. Honderden cliënten uit het bedrijfsleven, onderwijs en non profit gebruiken FourSight om inzicht te krijgen in waar ze uitblinken en waar ze minder scoren in de vier verschillende fasen van het proces van creatief denken.
4. LEGO ® SERIOUS PLAY®
Mensen gebruiken bij voorkeur visuele en ruimtelijke benaderingen voor het oplossen van problemen. Het resultaat daarvan is dat we creatiever zijn dan wanneer we woorden en concepten gebruiken. Wanneer we kunnen spelen met het combineren van visuele beelden en fysieke voorwerpen, komen we gemakkelijker en sneller met ideeën die niet alleen verrassend zijn maar ook kwalitatief van een hoger niveau.
Het antwoord in 3D
LEGO® SERIOUS PLAY® is een vergader-, communicatie- en probleemoplossende methode, waarbij deelnemers worden geleid door een serie vragen die dieper en dieper gaan. Elke deelnemer bouwt zijn of haar eigen driedimensionale LEGO model in antwoord op de vragen van de procesbegeleider met behulp van speciaal geselecteerde LEGO® stenen. Deze 3D modellen dienen als basis voor groepsdiscussie, kennisdeling, probleemoplossing, visiebepaling en besluitvorming.
Wanneer is het een goed idee om LEGO® SERIOUS PLAY® te gebruiken?
Gebruik LEGO® SERIOUS PLAY® als het voor u het belangrijk is:
dat iedereen in staat is om zijn of haar kennis en adviezen bij te dragen.
dat geen deelnemer ten koste van anderen domineert.
om er voor te zorgen dat 100% van de deelnemers in de meeting actiefmeedoet. Geen bijeenkomsten meer waar 80% achteroverleunt en 20% bij de les is.
dat de deelnemers in uw meeting beslissingen nemen waaraan iedereen zich committeert tijdensen nade sessie (geen excuses of gebrek aan initiatief achteraf. Je was er bij!).
In de meeting op de foto hieronder is 100% van de deelnemers actief betrokken!!
Gebruik LEGO® SERIOUS PLAY® wanneer:
- het onderwerp complex en veelzijdig is en er geen duidelijke antwoorden zijn.
- er een noodzaak is om “ the big picture” te begrijpen.
- u verbindingen en verbanden wil zien en verschillende opties en oplossingen wil verkennen. (uitstekend geschikt voor teambuildings sessies!)
- de deelnemers divers in leeftijd, professionele achtergrond, opleiding of organisatorische status zijn (engineering en marketing, bijvoorbeeld).
4 a.Teambuilding met LEGO® SERIOUS PLAY®
Een van de applicaties van LEGO® SERIOUS PLAY® is een teambuildingssessie.
Hieronder leg ik in een notendop uit hoe we werken in een teambuildings programma met behulp van LEGO® SERIOUS PLAY® :
Voor we starten met de daadwerkelijke sessie vindt er een intake plaats met een groep stakeholders. Dat kunnen de teamleider(s) zijn maar zeker ook teamleden. Er wordt gekeken naar mogelijke knelpunten en vanzelfsprekend ook naar het gewenste resultaat.
Op basis daarvan wordt de LEGO® SERIOUS PLAY® sessie ontworpen. De deelnemers starten met een paar oefeningen om (weer) gewend te raken aan de LEGO® elementen en om vertrouwd te raken met het vertalen van een model, als metafoor, naar een verhaal.
De volgende stap kan bijvoorbeeldzijn (afhankelijk van het gewenste resultaat) hoe de teamleden zichzelf zien, hoe anderen hen zien en wat volgens hem of haar de bijdrage kan zijn aan een succesvol team. Uitleg vindt plaats met behulp van het Johari venster
5.Ideamanagement: het goud ligt op de werkvloer

Brievenbus op de gang
Gouden ideeën liggen op de werkvloer. De handen dichtbij het werk worden gestuurd door de ogen en de hersens dichtbij het werk. Die mens, dichtbij het werk, ziet meer dan de mens die er verder vanaf staat. De kunst is om van daaruit ideeënstromen op te roepen, te katalyseren en te sturen. Om medewerkers een reden te geven met hun ideeën naar voren te komen. Oprechte aandacht voor de medewerker én zijn ideeën!
Mijn ervaring gedurende alle jaren (inmiddels ruim twintig) die ik werk in creatieve denkprocessen heeft mij geleerd dat de traditionele brievenbus die op de gang dienst deed als ideeënbus nooit heeft gewerkt. Slechts een enkel, na jaren vergeeld, idee werd aan zijn ijzeren mond gevoed en voor de rest vielen hem koffielepeltjes en afgevallen knopen ten deel. Reden dat mensen geen ideeën bedachten was dat ze wisten dat die nergens zouden landen. En daar zit de “itch” die ik ondervang door een structuur aan te bieden die transparant, werkbaar en resultaatgericht is. Bovendien geeft het systeem een return on investment.
Ideamanagement
Ook in uw organisatie kunnen we, stapsgewijs ideamanagement gaan implementeren. Als we een groep mensen hiervoor verantwoordelijk gaan maken zullen we een schat aan waardevolle ideeën gaan ontwikkelen die soms praktisch, dan weer beleidsmatig van grote waarde kunnen zijn.
Groen licht voor het inslaan van de weg naar een creatieve en flexibele organisatie.
Ik denk dat, naast een project dat zichzelf meer dan gaat terugverdienen, het ook een uitgelezen kans is om uw organisatie als creatief en daadkrachtig te profileren.
Hieronder een stroomschema over hoe Ideamanagement wordt opgebouwd.
6. Innovatiestructuren
In een organisatie die zichzelf verplicht om continu de innovatieagenda op tafel te hebben liggen is het belangrijk een structuur daaraan te verbinden.
Creative Brainworks helpt met:
- Het initiëren van een taskforce op basis van competenties volgens Foursight
- Het formuleren van de innovatievraag
- Het opzetten van een kernteam
- Het opleiden van mensen
- Het structureren van een innovatieplatform
- Het propageren binnen de organisatie
- Het bouwen van ideamanagement
- Het borgen van het systeem
- Het systeem meten en levend houden
Omdat elke organisatie anders is kan hier niet specifiek worden geduid wat dat voor uw bedrijf zou betekenen. Ik ga graag in gesprek met u om te luisteren wat uw wensen, uw mogelijkheden en uw targets zijn
